Wat maakt deze meesterwerken zo goed?

Gratis/goedkope toegangskaartjes voor jongeren en de CJP-pas. Onder andere hiermee is in de loop der tijd geprobeerd om steeds meer mensen naar musea te krijgen. Door Secrid, Het Rijksmuseum en Het Mauritshuis komt de kunst nu naar jou toe! De in totaal vier pronkstukken van deze twee musea zijn verwerkt op de iconische pasjeshouders van Secrid. De Nachtwacht in je broekzak; had je het ooit voor mogelijk gehouden? Bloemstilleven met keizerskroon, Het puttertje en Meisje met de parel zijn de andere meesterwerken die je dagelijks in pocketformaat mee kunt nemen. Onder de kunstkenners zijn deze schilderijen niet onbekend, maar voor een leek is het een leuke manier om kennis te maken met Nederlandse kunst. Een stukje meer over dit onderwerp vind je in deze blog, waar we uitleggen waarom bepaalde kunstwerken zo beroemd zijn. Ook gaan we ons verdiepen in de geschiedenis van Het Rijksmuseum en Het Mauritshuis.

Het Rijksmuseum

De trots op Nederlandse kunst versterkt de positieve gevoelens voor Nederland zelf. Dat is ooit de gedachte geweest om in 1798 een nationaal museum op te richten. Het Rijksmuseum is hier de vrucht van geworden. Wij weten niet anders dan dat het meest bezochte museum van Nederland aan het museumplein in Amsterdam gevestigd is. Onder het rijke verleden dat ruim 200 jaar beslaat, behoren ook de meerdere verhuizingen die voorafgingen aan de huidige standplaats. Tussen 1800 en 1813 is het museum twee keer van plek veranderd. In 1800 opende het museum in Huis Ten Bosch als de Nationale Kunstgalerij. In 1808 kende Nederland inmiddels een nieuwe hoofdstad: Amsterdam. Lodewijk Napoleon verplaatste de collecties naar Paleis op de Dam, om het vervolgens in 1813 naar het Trippenhuis te laten gaan. Het huidige gebouw is in 1885 geopend en tussen 2003 en 2013 voor het laatst verbouwd.

Wat maakt De Nachtwacht zo speciaal?

Allereerst is het belangrijk om te weten dat De Nachtwacht een schuttersstuk is. Dit is een genre in de schilderkunst die alleen in Nederland werd beoefend. Schutters waren lokale groepen burgers die hun stad of dorp beschermden tegen onder andere rovers. In schuttersstukken worden deze schutters als vanzelfsprekend afgebeeld. Dit gebeurt op een vaste wijze, waar de schutters stilstaand in een laag aantal georganiseerde rijen afgebeeld worden. Daar wijkt Rembrandt vanaf. Rembrandt, die alleen dit schutterstuk in zijn repertoire heeft, brengt heel veel diepte en beweging aan. Daardoor lijkt het schilderij een levendige scène.

Wist je dat:

In 1975 een verwarde man een mes in De Nachtwacht heeft gestoken?

Het Mauritshuis

Ook het Mauritshuis heeft een rijke geschiedenis die zelfs dateert van Het Rijksmuseum. In 1795, toen de Fransen binnenvielen, zijn de schilderijen van Willem V naar Parijs gebracht. Na verloop van tijd is het grootste gedeelte teruggebracht, waarna in 1822 de collectie in het Mauritshuis terecht is gekomen. Oorspronkelijk is het gebouw een stadspaleis, dat ooit gebouwd is voor Johan Maurits. Het gebouw is in 1820 op een veiling gekocht door de staat, twee jaar voordat het gebouw de bestemming als museum kreeg. Buiten stadspaleis en museum heeft het Mauritshuis gediend als: hotel van staat, rechtbank voor de Hoge Krijgsraad, vergaderzaal voor de Psalmberijming en voor de Raad der Koloniën.

Wat maakt Meisje met de parel zo speciaal?

Er zijn elementen in dit schilderij die bijzonder echt zijn, en bepaalde onderdelen die geenszins kunnen kloppen. Dit komt onder andere omdat het gaat om een tronie. In tegenstelling tot een portret, wordt er met een tronie niet geprobeerd om een model zo goed mogelijk na te schilderen. Bij een tronie gaat het meer om een studie van het hoofd of het weergeven van een bepaald karakter of type. Het is daarom niet eens 100% zeker dat er iemand voor Johannes Vermeer zat toen hij dit schilderde. Het licht, iets waar Vermeer bijzonder goed in is, is uitzonderlijk goed in dit schilderij. De blik, de positie en de kleuren maken van dit schilderij een meesterwerk.

Iets verder van de realiteit staat de kleding. In Nederland werden er in die tijd geen tulbanden gedragen. Daarbij is de parel te groot om echt te zijn. Overigens is de parel met slechts twee vegen van de kwast op het doek gezet! Meer bekendheid kreeg het schilderij door het boek met de gelijknamige titel, door het afbeelden van het Meisje door Banksy en het protest in Italië tegen smog.