ONDERZOEK NAAR GEWICHT SCHOOLTASSEN SCHOLIEREN

De eerste weken van het schooljaar 2018-2019 zijn weer achter de rug. Van Os tassen en koffers heeft in september, aan de start van het nieuwe schooljaar, bij vier middelbare scholen onderzoek gedaan naar het gewicht van de schooltas van scholieren. De belangrijkste conclusies:

45% van de schooltassen is te zwaar

Opvallend is dat maar liefst 45% van de scholieren die aan ons onderzoek hebben meegedaan een te zware boekentas heeft (zie afbeelding 1). Een twaalfjarige scholier van 41 kg mag namelijk een schooltas dragen die maximaal 4,1 kg weegt. Uit het onderzoek blijkt echter dat de schooltassen in de brugklas en in het tweede jaar gemiddeld 4,6 kilogram wegen. De zwaarste boekentas woog zelfs 10,84 kg. 

Bij het vaststellen van het maximale gewenste bericht van de schooltas is de richtlijn aangehouden van ergotherapeuten, die adviseren dat een schooltas maximaal 10% van het lichaamsgewicht mag wegen. In Duitsland en Oostenrijk is deze regel ook daadwerkelijk vastgelegd in regelgeving.

Gewicht per leerjaar

Uit het onderzoek komt naar voren dat zowel brugklassers als tweedejaars de zwaarste schooltassen hebben met een schooltas die gemiddeld 4,6 kg weegt (zie afbeelding 2). Dit zijn tevens de jaren waarin scholieren te zware schooltassen dragen in verhouding tot hun lichaamsgewicht. 45% van de eerstejaars neemt een te zware tas mee, in het tweede jaar is dit 40% (zie afbeelding 3). 

In het derde en vierde leerjaar neemt het gemiddelde gewicht van de schooltas af. Opvallend is, dat het gemiddelde gewicht in het vijfde en zesde leerjaar weer toeneemt naar respectievelijk 4 kg en 4,5 kg.

Gewicht per opleidingsniveau

Onderzoek is gedaan onder leerlingen met de opleidingsniveaus: vmbo-tl, vmbo-bl en vmbo-kl, havo, vwo (atheneum en gymnasium). Opvallend is dat het gemiddelde gewicht per opleidingsniveau toeneemt, met het vmbo-gl als enige uitzondering op de regel (zie afbeelding 4). De tassen van scholieren op het vmbo-tl, vmbo-bl en vmbo-kl wegen gemiddeld 3 kg. Bij havisten is dit 4,9 kg. Schooltassen van scholieren op het niveau vwo wegen gemiddeld 5,5 kg. Opvallend is dat de leerlingen van het vmbo-gl gemiddeld de zwaarste boekentassen hadden met 5,6 kg.

Rugzak populairste schooltas

Verder blijkt uit het onderzoek dat de rugzak de populairste schooltas is met 71%. Hiervan is 21% een laptoprugzak. Daarnaast kiest 29% van de scholieren voor een schoudertas als schooltas (zie afbeelding 5).

Ergotherapeuten adviseren rugzakken voor scholieren. Deze heeft namelijk de beste verdeling van het gewicht over de schouders en rug. Scholieren moeten dan wel de rugzak dragen met beide schouderbanden over de schouders. Bij het dragen over één schouder, wordt het lichaam namelijk slechts aan een kant belast met het gewicht van de tas, mogelijk eerder rugpijn ontstaat.

23% scholieren neemt laptop mee naar school

Hebben scholieren tegenwoordig altijd een laptop bij de hand of volstaat een ‘ouderwets’ schrift of notitieblok nog steeds? Het blijkt dat 23% van de ondervraagde scholieren een laptop meeneemt naar school. 

83% van de scholieren die een laptop meenemen naar school, dragen deze in een laptoprugzak, 10% heeft de laptop in een gewone rugzak en 7% draagt de draagbare computer mee in een schoudertas. Maar liefst 79% van de scholieren kiest voor een 13 inch laptop en 21% voor een 15 inch laptop (zie afbeelding 6). Deze maten zijn handzaam, vrij compact en niet te zwaar en daardoor eenvoudiger om mee te nemen. Opvallend is dat er verder geen andere formaten laptop zijn genoemd.

Overzicht aanbevolen maximale gewicht schooltas per leeftijd

In onderstaande tabel vind je een overzicht per geslacht en per leeftijdsgroep een overzicht gemaakt van het maximale gewicht van de schooltas. Ervan uitgaande dat de schooltas 10% van het gemiddelde lichaamsgewicht mag wegen. 

Graag willen wij de scholen en scholieren bedanken voor hun deelname aan het onderzoek: Groene Hart Lyceum (Alphen a/d Rijn), ISW Gasthuislaan (s’Gravenzande), Stanislascollege (Delft), Wellantcollege (Alphen a/d Rijn).

Overige bronnen die voor dit onderzoek zijn gebruikt:

- https://www.trouw.nl/home/boekentas-te-zwaar-voor-jonge-scholier~a0fcfa77
- https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/boekentas-gaat-er-nog-steeds-met-brugklasser-vandoor~bf665244/